Selanik, 1430 yılında Sultan II. Murad tarafından fethedilmiş ve 1912 yılına kadar kesintisiz olarak yaklaşık beş yüz yıl boyunca Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır.
Bu süre zarfında Selanik önemli bir kültür ve ekonomi merkezi hâline gelmiştir. 1850 yılında bir kız lisesi açılmış, 1863 yılından itibaren atlı tramvay işletilmeye başlanmış, 1879’da Selanik Askeri İdadisi kurulmuş, 1897-1903 yılları arasında yeni liman tesisleri yapılmış ve 1907 yılında daha İstanbul’da bile yokken şehre elektrikli tramvay gelmiştir. Öyle ki Selanik, Osmanlı Devleti’nin İstanbul’dan sonraki ikinci büyük kenti olmuştur.
Zaman içinde pek çok tarihî yapı gerek doğal afetlerle, gerekse insan faktörüyle yıkılmıştır. Ancak günümüze kadar gelebilmiş yapılar da mevcuttur. Aşağıdaki listede, günümüze kadar ulaşabilmiş Osmanlı eserlerini ve kısa açıklamalarını bulmanız mümkündür.
Alaca İmaret
Alaca İmaret, Fatih Sultan Mehmet döneminin sadrazamlarından İshak Paşa’nın Sultan II. Bayezid döneminde Selanik sancak beyi olarak görev yaptığı sırada 1484 yılında yaptırılmış ve günümüze kadar gelmiştir.
1986 yılından bu yana Selanik Belediyesi tarafından sergi, konser, vb. gibi kültürel etkinliklerde kullanılmakta olan […]
Alatini Köşkü (Villa Alatini)
Selanikli Musevi fabrikatör Georgio Alatini tarafından 19. yüzyılda yaptırılmıştır. Selanik’teki Yahudi varlığını yaşatan en önemli sivil mimari tarzı yapıların başında gelmektedir. Alatini ailesi, Selanik’te farklı sanayi kollarında yaptıkları yatırımlarla şehrin önde gelen ailelerinden biriydi.
1909 yılında İttihat Terakki Cemiyeti tarafından […]
Atatürk’ün Evi
Selanik’te Mustafa Kemal’in doğduğu evdir. Çağdaş tarihçilere göre, Mustafa Kemal 20. yüzyıla damgasını vuran önemli kişilerden biridir. 1881 yılında Selanik’te doğmuş, 1938 yılında da İstanbul’da ölmüştür.
Atatürk Müzesi, Türk Konsolosluğu’nun arkasında Apostolou Pavlou Sokağı’nda bulunmaktadır. Bu bina, 1935 yılında Selanik Halk Meclisi tarafından Türkiye Cumhuriyeti’ne verildikten sonra müzeye dönüştürülmüştür. Bina 1981 yılında orijinaline uygun olarak pembeye boyanmıştır. İlk katında salon, Mustafa Kemal’in annesinin odası, mutfak ve oturma odası, ikinci katında ise […]
Bedesten
Sultan 2. Mehmet döneminde inşa edilmiştir (1455-1459). Venizelou ve Solomou Sokaklarının köşesinde, Hamza Bey Camisi’nin ve kentin eski belediye binasının karşısındadır.
Dört kenarının her birinde bir giriş kapı bulunan […]
Bey Hamamı (Cennet Hamamı)
Bey Hamamı, Osmanlı Dönemi’nde Selanik’te yapılmış ilk hamamdır. II. Murad’ın Selanik’i almasından kısa bir süre sonra 1444 yılında yapılmıştır. Hamamın hem kadınlar hem de erkekler bölümü bulunmaktadır.
Yunanistan’da ayakta kalabilmiş en büyük hamam olması dolayısıyla ayrıca bir öneme sahiptir. Günümüzde […]
Beyaz Kule
Selanik’in en önemli anıtlarından biri ve simgesi olan Beyaz Kule, şehrin güneydoğu tarafını koruyordu. 1867’de yıkılan, deniz tarafındaki surlara ait üç kulenin en doğuda olanıydı.
Tam inşa tarihi belli değildir. Selanik’in Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmesinin ardından savunma amacıyla, 1450 – 1470 yılları arasında eski bir Bizans kulesi üzerine inşa edildiği tahmin ediliyor
Tarih boyunca kuleye çeşitli adlar verildi. Eski bir yazıta göre […]
Çınar Mahallesi
Selanik şehrinin surları ve Yedikule yakınında, Ana Poli semtinde bulunan ve sokaklarında dolaştığınızda kendinizi hiç de yabancı hissetmeyeceğiniz bir mahalle var: Çınar Mahallesi.
Dar sokakları, Osmanlı mimari özelliklerini taşıyan evleri ve köşkleriyle Mübadeleden önce burada yaşayan Türkler’e […]
Hafız Bey Köşkü (Villa Hafız Bey)
Selanik’te Vasilis Olgas Caddesi üzerinde bulunan Hafız Bey Köşkü; 20. Y.Y. başlarında Murdoch Köşkü’nün de mimarı olan Peonidis tarafından tasarlanmıştır. Dönemin Selanik’ini yansıtan, neoklasik ve eklektik mimari unsurlar içeren ve bugün hala ayakta olan yapı, günümüzde körler okulu […]
Hamza Bey Camisi
Hamza Bey Camisi 1467 – 1468 yılları arasında, Selanik’in yüksek rütbeli subaylarından Hamza Bey’in kızı Hafsa Hatun tarafından yaptırılmıştır. Arşiv kayıtlarında Hafsa Sultan Camisi olarak da geçmektedir.
Selanik’in Türkler tarafından 1430 yılında alınmasından […]
Mehmet ve Ahmet Kapancı Köşkleri (Villa Mehmet Kapancı – Villa Ahmet Kapancı)
1900 yılında, Pietro Arrigoni tarafından tasarlanan bina 3 katlıdır ve Vasilis Olgas Caddesi’nde bulunur. Mimari açıdan Viyana Art Nouveau, Neo Gotik ve Neo Arap esintiler taşır. Eleutherios Venizelos 1916-17 yıllarında Selanik’e geldiğinde bu köşkü kullanmıştır […]
Mordoh Köşkü (Villa Mordoh)
Mordoh Köşkü Vasilis Olgas ve 25 Mart Caddeleri kavşağında bulunmaktadır. Mimar Kesefanos Paionidis tarafından planları çizilmiş ve 1905 yılında inşa edilmiştir. Başlangıçta, Süleyman Paşa’nın konağı olarak kullanılmış, daha sonra Samuel Mordoh’a satılmıştır. Birkaç defa el değiştirdikten sonra bugün Selanik Turizm ve Kültür Ofisi olarak […]
Musa Baba Türbesi
16. yüzyılda yaşamış olan ünlü Bektaşi Şeyhi Musa Baba için yaptırılmıştır. Günümüze kadar gelebilmiş Selanik’teki tek türbe olması açısından önem arz etmektedir.
Sekizgen bir yapısı olan türbenin yanında, eskiden bir de Bektaşi Tekkesi bulunuyormuş. Ancak zamanla bu bu tekke ve ona bağlı yapılar yok olmuş […]
Osmanlı Bankası
1864 yılında hizmete açılan Osmanlı Bankası Selanik Şubesi’nin binası 29 Nisan 1903 akşamı saat sekizde kenti sarsan bir patlamanın ardından yerle bir olmuş, binanın çevresindeki birçok bina hasar görmüştür. Personelden zarar gören olmamıştır. Aynı binada şubenin üst katında oturan şube müdürü Mösyö Letayf ve ailesi […]
Paşa Bahçesi
1904 yılında, bugünkü ” Agios Dimitrios” hastanesi yakınlarında kurulan “Paşa Bahçesi” yaklaşık 1000 m2 lik bir yeşil alanı kapsamaktadır. Tam olarak kimin tarafından yapıldığı bilinmemekle birlikte Seyfullah Paşa’nın sığınağı olarak kullanıldığı düşünülmektedir. […]
Paşa Hamamı
Selanik’te bulunan Paşa Hamamı, Osmanlı dönemine ait çok eski bir hamamdır. Piniou,Kalvou ve P. Karatza Sokakları kavşağında bulunur.
1520 – 1530 yıllarında, Sultan II.Bayezid ve Selim’in vezirlerinden olan ve Kanuni Sultan Süleyman […]
Selanik Askeri İdadisi
İtalyan Mimar Vitaliano Pozeli tarafından tasarlanan ve 1887 yılında biten Selanik Askeri İdadisi bugün Aristotelous Üniversitesi Felsefe Fakültesi olarak kullanılmaktadır.
Atatürk, Manastır Askeri İdadisine gitmeden önce 1893 yılında gizlice bu okula yazılmış ve 1895 yılında […]
Selanik Karargahı
1897-1905 yılları arasında inşa edilen Selanik Ordu Karargahı bugün Anapoli Belediye ve Çocuk Kütüphanesi olarak […]
Selanik Valiliği
Selanik Valiliği’nin bulunduğu Hükümet Konağı’nın planları İtalyan mimar Vitaliano Poselli tarafından hazırlanmış ve bina 1891 yılında bitmiştir.
Hükümet konağında ; belediye ve tapu sicil büroları, mahkeme salonları, polis ve jandarma merkezi, kilise mahkemeleri, saymanlıklar […]
Servet Hanım Köşkü
Selanik’te, Paraskeuopoulou ve Delfon caddelerinin kesiştiği yerde, 1907-1919 yılları arasında inşa edildiği tahmin edilen Servet Hanım Köşkü büyük depreme rağmen halen ayakta durmaktadır […]
Şadırvan
1889 yılında Sultan Abdülhamit’in Selanikliler’e hediyesi olarak, o zamanki adıyla Hamidiye Bulvarı’nda yapıldı. Mimari açıdan Barok unsurlar taşır ve beyaz mermerle kaplıdır. Şadırvanın açılış günü çeşmelerden su yerine vişne şerbeti akması o dönemde halk arasında büyük ilgi çekti.
1950’lerde suyu kuruyan Şadırvan, 1977 yılında […]
Yahudi Hamamı
Yahudi Hamamı, Selanik’in güneybatısında Vasileos İrakliou ile Komninon Caddesi’nin kesiştiği noktada bulunmaktadır. 16. yüzyılın ilk yarısında yapılmış olan hamam, 20. yüzyılın başlarına kadar açık kalmıştır.
Yapı, Halil Ağa Hamamı, Pazar-ı Kebir Hamamı […]
Yeni Cami
1902 yılında ünlü İtalyan mimar Vitaliano Poselli tarafından inşa edilmiştir. Yahudilikten Müslümanlığa geçen cemaat tarafından yaptırılmış olması ve de Selanik’te yapılan en son cami olması bakımından önem taşımaktadır.
1925’ten yani mübadeleden sonra arkeoloji müzesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1986 yılında Yunan […]
Yeni Hamam
Yeni Hamam 16. yüzyılın sonlarında, oldukça varlıklı bir devlet adamı olan Hüsrev Kethüda tarafından yaptırılmıştır. 1912 yılına kadar hamam olarak işlevini koruyan yapıda, hem erkekler hem de kadınlar bölümü bulunmaktaydı.
Hamam, 1919 yılında Yunan Devletinin denetimine geçti. 1937 yılında […]
Zincirli Kule
16.yüzyılda yapılmış olan Zincirli Kule (Πύργος Τριγωνίου / Trigonio Tower), Selanik’in en önemli sembollerinden biridir. En güzel Selanik manzarası buradadır.
Kısa bir süre öncesine kadar zindan olarak kullanılan kule, mahkûmların duvarlara kazıdığı tarihler […]
